Vejatz lo contengut

Teodoric Ièr

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Teodoric Ièr
Retrach imaginat de Teodoric Ièr
Retrach imaginat de Teodoric Ièr
Retrach imaginat de Teodoric Ièr
Biografia
Naissença ?
N. a
Decès 451
D. a
Causa de decès
Assassinat/ada per
Luòc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
País de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Bèlamaire
Bèlpaire
Fraire
Sòrre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nòbla
Membre de
l'equipa esportiva
posicion de jòc
tir (esquèrra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diplòma
Director de tèsi
Estudiant de tèsi
Foncion politica
Residéncia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cançons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e prèmis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nòbla
Títol de noblesa
Títol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la fèsta
País: Reialme visigòt
Epòca: Antiquitat
Règne: 418 a 451
Davancièr: Walia
Successor: Torismond

Teodoric Ièr (? - 451 prèp de Tròias) èra un rei visigòt de Tolosa de 418 a 451, filh illegitim d'Alaric I e nebot d'Ataülf. Succediguèt a Walia e menèt una politica mesurada, consolidèt lo reialme tolosan. La tradicion cristiana lo fa paire d'Antonin de Pàmias, venerat coma sant.

Representacion espanòla, per Félix Castello, 1635

Lèu lèu rompèt la patz amb los romans e occupèt una partida de la Gàllia assetjant Arle en 425. Aeci se virèt contra el e se deguèt retirar cap a Tolosa, e fin finala, aprèp una autra derrota que i foguèt capturat lo general visigòt Arnaülf, faguèt la patz en (427 o 428); venguèt alavetz aliat de Roma e foguèt enviat en Ispània per luchar contra los vandals ont las seunas fòrças, e aquelas dels romans, foguèron derrotadas pels vandals a Marida, en 429.

En 436 quand los burgondis, que vivián en Gàllia coma federats, se revoltèron e envasiguèron la Gàllia Belgica, trenquèron l'aliança amb los romans e assetjèron Narbona. Aeci venquèt los burgondis, tuant en combat lo rei burgonde Gundicari (los burgondis, dirigits pel filh del rei, Gondioc, emigrèron en Sabaudia e envièron Litori contra Teodoric perque èra retengut per la revòlta dels bagaudas; Narbona resistiguèt al sètge e fin finala Aeci arribèt en (437) e venquèt Teodoric, amb un grand chaple, e foguèt obligat de se retirar.

Aeci tornèt en Itàlia e daissèt Litori amb una armada formada subretot pels huns per contunhar la guèrra; Teodoric podèt pas resistir e se retirèt a Tolosa on foguèt assetjat per Litori en 439. Sens possibilitats de capitar, Teodoric negocièt mejans los evesques crestians; mai Litori, qu'èra pagan, recebent d'auguris favorables sus la victòria, refusèt totas las proposicions de patz de Teodoric.

Alara dins una sortida desesperada dels visigòts, prenguèron los romans per sorpresa e ganhèron e Litori foguèt fa prisonièr e portat en trionf per las carrièras de Tolosa. Alara daissèt lo sud de Gàllia expausat a las incursions dels visigòts, fins al Ròse; Rapidament, lo prefècte del pretòri de Gàllia, qu'aviá pas d'armada per resistir, dintrèt en negociacions amb Teodoric e faguèt la patz, en condicions desconegudas mas plan segur favorablas als visigòts. Foguèt un dels rare govèrn que domininèt efectivament la totalitat de l'actual territòri occitan, perque tanben lo reialme conteniá Aquitània.

Teodoric contunhèt sa política de consolidacion e maridèt una de las seunas filhas a Huneric, filh de Genseric rei dels vandals. Mas pauc aprèp Genseric, sospechant que la nòvia o voliá empoisonar, li faguèt copar lo nas e las aurelhas e la tornèt a son paire a Tolosa (445).[1] Per venjar l'otratge, Teodoric preparèt l'invasion d'Africa e los romans li ofriguèron son ajuda. Tanben faguèt una aliança amb los soabes que durèt fins a 449.

Alara Genseric persuadèt lo rei dels huns, Atila, d'atacar los romans e los visigòts. Atila passèt lo Ren a Estrasborg. Aeci reuniguèt una armada que se jonhèt a Teodoric, amb los seus dos filhs, Torismon e Teodoric lo Jove. Quora Aeci se sarrèt dels huns, atila, qu'assetjava Orleans, se retirèt a la plana de Champanha; fin finala las doas armadas se trapèron a Châlons-en-Champagne (batalha dels Camps Catalaunics) dins una batalha decisiva qu'Atila i foguèt derrotat; una granda partida de la capitada a de s'atribuir als gòts e al jove Torismon. Teodoric moriguèt al començament de la batalha (20 de setembre de 451) e li succediguèt lo seu filh Torismon.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Goldsworthy, Adrian. The Fall of the West (en). W&N, 2009, p. 330

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]
Precedit per Teodoric Ièr Seguit per
Walia
Rei dels Visigòts
(418-451)
Torismon